Cùng Phượt – Y Tý nằm ở độ cao trên 2000 m, lưng tựa vào dãy núi Nhìu Cồ San mà đỉnh của nó cao tới 2.660m, gần như quanh năm mây phủ. Mặt trời chốn ấy có lẽ ít có ngày nào được tỏa sáng cả 12 tiếng, đường lên Y Tý là những con đường mòn vạch ngoằn ngoèo rồi chỉm nghỉm trong đám lá rừng, những ngôi nhà thấp thoáng trong mây. Có lẽ vì thế mà khi tới Y Tý, nhiều người cảm thấy như mình đang bước vào một thế giới khác, tách biệt hoàn toàn với cuộc sống ồn ào và tấp nập dưới xuôi. Đường đến Y Tý hiện giờ đã được nâng cấp, không còn cảnh sạt đường lầy lội như một vài năm trước đây. Khách đến du lịch Y Tý cũng đông đúc và đa dạng hơn xưa, không chỉ còn là nhóm những bạn trẻ mà đã đủ mọi thành phần du khách, những người có chung niềm đam mê với vẻ đẹp của vùng đất Y Tý.

Giới thiệu về Y Tý

Toàn cảnh trung tâm xã Y Tý nhìn từ trên cao (Ảnh – cungphuot.info)

Y Tý là một xã vùng cao biên giới của huyện Bát Xát, Lào Cai thuộc xã 135 đặc biệt khó khăn. Y Tý có diện tích đất tự nhiên vào khoảng 8654 ha và 11,94 km đường biên giới với Trung Quốc. Toàn xã có tổng số gần 800 hộ sinh sống trên 16 thôn bản với 4 dân tộc anh em (Mông, Hà Nhì, Dao, Kinh) trong đó tỷ lệ hộ nghèo còn cao chiếm 77,5%. Nằm ở độ cao hơn 2000m so với mực nước biển, Y Tý có khí hậu quanh năm mát mẻ và đặc biệt khắc nghiệt hơn rất nhiều so với các xã khác trong huyện Bát Xát vào mùa đông. Nhiệt độ vào mùa đông tại đây đôi khi xuống dưới 0ºC và là một trong những địa điểm săn tuyết được các bạn trẻ quan tâm.

Y Tý cũng là nơi duy nhất có đông đồng bào dân tộc Hà Nhì sinh sống, với bản sắc văn hóa đậm đặc, độc đáo và rừng nguyên sinh Dền Sáng, được ví như “rừng treo” trên núi đá cao vời vợi. Chính vì vậy đây là một trong những điểm đến hấp dẫn của du khách và dân “phượt” trong và ngoài nước, nhất là các bạn trẻ ưa khám phá và chinh phục những cung đường khó, mạo hiểm. Y Tý có khí hậu tiểu vùng ôn đới lục địa đặc thù, phù hợp với các loại cây dược liệu và cây ăn quả ôn đới. Những năm qua, chính quyền và người dân xã Y Tý đã mở rộng diện tích sản xuất cây dược liệu, nhằm phát huy thế mạnh địa phương. So với các loại cây trồng truyền thống như ngô, lúa, thì cây dược liệu mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn.

Thời gian thích hợp để du lịch Y Tý?

Mùa nước đổ ở Y Tý (Ảnh – cungphuot.info)

Tùy thuộc vào thời gian cá nhân, các bạn có thể sắp xếp đi Y Tý vào bất cứ thời điểm nào phù hợp với mình, tuy nhiên để có một chuyến đi trọn vẹn các bạn có thể tham khảo một vài thông tin được gợi ý dưới đây như sau:

• Mùa săn mây Y Tý vào khoảng từ tháng 9 năm trước đến tháng 4 năm sau. Các bạn để ý thời tiết, nếu trời lạnh (đặc biệt vào ban đêm) nhưng khô hanh kiểu mùa thu thì có thể đi săn mây được.
• Cuối tháng 3 đầu tháng 4 là các loài hoa đỗ quyên sẽ nở rực rỡ khiến rừng già Y Tý mang rất nhiều màu sắc.
• Tiếp đến vào khoảng tháng 5-6 là mùa nước đổ, lúc này các cánh đồng ở Y Tý như những bức tranh luôn.
• Nếu thích tham gia lễ hội lớn nhất của người Hà Nhì trong năm, các bạn hãy đến với lễ hội Khô già già vào ngày Thìn đầu tiên của tháng 6 âm lịch, tùy năm thì có thể sẽ rơi vào tầm tháng 7-8.
• Mùa lúa chín của Y Tý vào khoảng cuối tháng 8 cho đến gần cuối tháng 9, tùy thuộc vào từng năm. Trong những năm gần đây thì Y Tý tập trung để lúa chín vào đúng các dịp lễ hội mùa thu (khoảng tuần sau của tuần 2/9).
• Cuối năm vào mùa đông, Y Tý rất có thể là một trong những điểm có khả năng có tuyết rơi cùng với Sa Pa và Mẫu Sơn.

Hướng dẫn đi tới Y Tý

Là một xã vùng cao sát biên giới của Lào Cai, để đến được Y Tý trước hết các bạn cần có mặt ở Thành phố Lào Cai. Tùy vào loại phương tiện các bạn sử dụng, tùy vào kế hoạch chuyến đi, sẽ có nhiều hướng đi khác nhau mà các bạn có thể cân nhắc lựa chọn.

Phương tiện công cộng

Đi tới Lào Cai

Xe khách

Trước kia xe thường chạy đêm nhưng từ khi có cao tốc, thời gian rút ngắn nên các tuyến xe khách tới Lào Cai giờ chạy ban ngày rất nhiều (Ảnh – cungphuot.info)

Từ khi có tuyến đường cao tốc Hà Nội – Lào Cai, việc di chuyển tới Lào Cai bằng xe khách luôn là một trong những lựa chọn được du khách lựa chọn đầu tiên bởi thời gian di chuyển nhanh (khoảng 4-5 tiếng), có nhiều lựa chọn về thời gian xe chạy.

Xem thêm bài viết: Xe chất lượng cao đi Lào Cai (Cập nhật 4/2024)

Tàu hỏa

Bạn nào say xe có thể đi tàu hỏa, thời gian sẽ lâu hơn vài tiếng (Ảnh – cungphuot.info)

Nếu say xe ô tô hay đơn giản muốn trải nghiệm du lịch bằng đường sắt các bạn có thể lựa chọn di chuyển bằng tàu hỏa. Tàu hỏa tới Lào Cai thường chạy vào tối tất cả các ngày và sẽ mất khoảng từ 7-8 tiếng (tùy tàu nhanh hay chậm) các bạn mới có thể đến Lào Cai.

Máy bay

[Dự kiến hoạt động từ 2026]

Sân bay Sa Pa cách trung tâm thành phố Lào Cai khoảng 50 km, với sân bay này các bạn từ các khu vực miền Trung và miền Nam có thể dễ dàng di chuyển trực tiếp tới Lào Cai mà không cần phải dừng lại ở Hà Nội rồi đi xe khách lên.

Từ Lào Cai đi Y Tý

Tuy chỉ cách Lào Cai khoảng 80km (theo đường Bát Xát – A Lù) nhưng do đường nhỏ nên sẽ mất khoảng 3 tiếng các bạn mới có thể tới trung tâm xã. Thời gian này sẽ tăng lên nếu đi vào mùa mưa bão vì lúc này nguy cơ đường bị sạt lở khá cao, việc thông đường có thể mất từ vài tiếng cho đến cả ngày.

Xe khách

Hiện có thể bắt xe vào tận trung tâm Y Tý (Ảnh – cungphuot.info)

Từ bến xe Lào Cai, các bạn có thể tìm các xe khách (thường là xe nhỏ, loại 16 chỗ) đi Bát Xát, Trịnh Tường. Trong số này sẽ có một số xe chạy thẳng vào trung tâm xã Y Tý. Bất tiện một chút là các bạn sẽ không chủ động dừng lại các địa điểm vui chơi ở dọc đường được.

Xe máy

Số lượng cửa hàng cho thuê xe máy ở Sa Pa sẽ nhiều hơn Thành phố Lào Cai (Ảnh – cungphuot.info)

Đây là phương án tối ưu nhất cho những bạn đi xe khách lên Lào Cai, chỉ cần có chút kinh nghiệm lái xe đường núi là các bạn có thể tự mình chạy xe vào tận trung tâm Y Tý. Nếu thích đi xe của mình cho quen, các bạn có thể gửi xe đi cùng tàu hỏa. Nếu không, các bạn có thể thuê xe ngay tại Thành phố Lào Cai hoặc lên thẳng Sa Pa thuê xe máy khá dễ dàng.

Phương tiện cá nhân

Ô tô

Với xe cá nhân, ô tô sẽ nhanh hơn khá nhiều do có thể chạy trên tuyến cao tốc (Ảnh – cungphuot.info)

Với ô tô, các bạn có thể sử dụng tuyến đường cao tốc Hà Nội – Lào Cai nên thời gian rút ngắn tương đối nhiều. Nếu di chuyển từ Hà Nội, tổng thời gian đâu đó chỉ vào khoảng 7 tiếng là đã có mặt ở Y Tý rồi.

Xe máy

Nếu muốn đi xe máy từ Hà Nội, các bạn di chuyển theo tuyến đường QL70 qua Đoan Hùng (Phú Thọ) tới Yên Bái rồi tiếp đến là Lào Cai. Tuyến đường 70 này trước kia khá đông xe nhưng từ khi có tuyến cao tốc, số lượng xe khách và xe công cũng giảm nên cũng không quá khó để đi.

Đường vào Y Tý

Có 3 tuyến đường chính các bạn có thể đi vào Y Tý, tùy thuộc vào tình hình thời tiết cũng như các kế hoạch cá nhân mà các bạn có thể lựa chọn đi và về bằng 2 đường khác nhau để đa dạng trải nghiệm.

Bát Xát – Trịnh Tường

Đây là tuyến đường phổ biến được đa số mọi người lựa chọn để đi vào Y Tý, bởi nếu đi theo tuyến đường này các bạn sẽ đi qua được hết các địa điểm thú vị trên hành trình như Lũng Pô (nơi con sông Hồng bắt đầu chảy vào Việt Nam), các cột mốc dọc sông của tuyến biên giới Việt Trung, cánh đồng lúa A Lù. Từ thành phố Lào Cai các bạn đi theo trục đường DT156 đi Bát Xát, đến Bản Vược thì đi thẳng theo hướng Trịnh Tường là sẽ vào thẳng Y Tý. Đi theo tuyến đường này sẽ lâu hơn di có nhiều đoạn vẫn chưa hoàn thành, tuy vậy trong tương lai sau khi toàn bộ tuyến đường được nâng cấp cải tạo xong thì việc đi lại sẽ thuận lợi hơn.

Chú ý: Trong mùa mưa bão, tuyến đường này cũng hay bị sạt lở hơn so với 2 hướng kia. Nếu đi vào các dịp miền Bắc mưa bão nhiều (khoảng tháng 7-8 hàng năm) các bạn nên chú ý theo dõi thông tin trên báo chí (báo Lào Cai và các trang tin của tỉnh này) để cập nhật tình hình giao thông.

Bát Xát – Mường Hum

Nếu chỉ đi Y Tý, các bạn có thể sử dụng tuyến đường này cho chiều về. Đường này đẹp hơn so với đường Trịnh Tường, thời gian có thể rút ngắn một chút. Nếu đi từ Lào Cai thì khi đến Bản Vược các bạn rẽ trái theo hướng đi Bản Xèo, đến Mường Hum sẽ có biển chỉ dẫn đi Y Tý.

Sa Pa – Mường Hum

Đây là tuyến đường phù hợp cho các bạn muốn kết hợp đi Sa Pa và Y Tý trong cùng một chuyến đi, từ trung tâm Sa Pa các bạn đi theo hướng đèo Ô Quy Hồ đi Lai Châu khoảng 7 km sẽ thấy biển chỉ dẫn rẽ vào TL155 đi Bản Xèo, cứ đi thẳng theo đường này sẽ tới Bản Xèo rồi Mường Hum, từ đây sẽ có biển chỉ dẫn vào Y Tý.

Lưu trú tại Y Tý

Homestay

Trước kia, toàn bộ xã Y Tý chỉ có một nhà nghỉ, các bạn trẻ khi đó vào đây thường xuyên phải chen chúc nhau hoặc đi xin ngủ nhờ ở đồn biên phòng. Tuy nhiên, cùng với sự gia tăng mạnh về lượng khách du lịch tới Y Tý, hiện nay xã cũng đã có rất nhiều homestay mới được xây dựng để phục vụ du khách. Nếu đi vào những dịp cao điểm như vào mùa lúa chín, đôi khi vẫn cần một chút may mắn mới có phòng để nghỉ lại qua đêm.

Xem thêm bài viết: Homestay ở Y Tý (Cập nhật 4/2024)

Ngủ lều

Với các bạn thích camping và có đầy đủ các loại đồ, dụng cụ cắm trại, các bạn có thể mang sẵn theo để đề phòng không tìm được chỗ ngủ. Không quá khó để tìm một bãi đất trống để các bạn có thể dựng lều ngủ tạm qua đêm, nhất là ở một xã vùng cao với diện tích rộng lớn.

Các địa điểm du lịch đẹp ở Y Tý

Hoạt động hấp dẫn

Ngắm lúa chín

Có thể nói, một trong những điều hấp dẫn nhất của Y Tý đối với du khách là vào thời điểm mùa lúa chín vàng. Mùa lúa chín ở Y Tý sẽ sớm hơn chút so với các địa điểm khác ở miền Bắc như Mù Cang Chải hay Hoàng Su Phì.

Săn mây

Là một trong những thiên đường mây nổi tiếng của miền Bắc, nếu may mắn các bạn sẽ dễ dàng gặp được các biển mây bồng bềnh khi đến với Y Tý.

Ngắm hoa

Y Tý vẫn được định hình trong tâm trí của du khách là mảnh đất của thiên đường biển mây, của những thửa ruộng bậc thang hay những ngôi nhà trình tường truyền thống. Nhưng còn một Y Tý đẹp lộng lẫy, tràn đầy sắc hoa mỗi dịp Xuân về mà các bạn cũng không nên bỏ lỡ. Sắc trắng của hoa mận, sắc hồng phớt của đào phai, sắc hồng đậm của đào rừng, xen lẫn đâu đó là sắc vàng của hoa cải…tạo nên một bức tranh hoa nhiều màu sắc vô cùng bắt mắt. Lùi thêm một chút, vào khoảng tháng 3 sẽ là mùa hoa đỗ quyên, loài hoa các bạn rất dễ gặp trong quá trình chinh phục các đỉnh núi ở Y Tý.

Ngắm tuyết

Trong nhiều năm gần đây, cùng với các điểm cao khác như Mẫu Sơn, Sa Pa… vào mùa đông có nhiều thời điểm tuyết cũng rơi ở Y Tý. Các bạn có thể xem tình hình thời tiết và chuẩn bị sẵn sàng, nếu thấy có tuyết rơi có thể lên đường ngay.

Trekking

Đối với những bạn có đam mê leo núi thì những đỉnh núi ở Bát Xát như Bạch Mộc Lương Tử, Nhìu Cồ San hay Lảo Thẩn có sức hấp dẫn đặc biệt. Trong quá trình chinh phục các đỉnh núi cao này các bạn sẽ được đắm mình trong rừng hoa đỗ quyên bạt ngàn sắc thắm, được tận mắt khám phá, trải nghiệm rừng trúc, hay những thác nước mát lành giữa đại ngàn.

Các mốc biên giới Việt Trung

Dọc sông Hồng từ Lào Cai đến Y Tý các bạn có thể gặp rất nhiều cột mốc giữa 2 nước, những cột mốc này thường sẽ nằm sát bờ sông, nếu có thời gian rảnh các bạn có thể lấy tọa độ các cột mốc trong bài viết Mốc biên giới Việt Nam – Trung Quốc ở Lào Cai rồi tranh thủ khám phá, nếu không có thể ghé một vài cột mốc nằm ngay trên mặt đường.

Mốc 97(2)

Mốc 97(2) là mốc đôi cùng số loại trung, đặt trên bờ sông Hồng phía Việt Nam, Đông Nam bến phà từ Trung Quốc sang Việt Nam thuộc địa phận xã Bản Vược. Mốc này nằm trong cửa khẩu nên nếu muốn vào chắc các bạn phải xin phép khéo một chút.

Mốc 95(2) và 94(2)

Đây là 2 cột mốc nằm ở địa phận xã Trịnh Tường, mốc 95(2) thì nằm ngay sát mặt đường TL 155, mốc 94(2) thì qua chỗ cây xăng Trịnh Tường các bạn đi sang phía đối diện, sát ra bờ sông sẽ thấy.

Mốc 93(2)

Tương tự mốc 95(2), mốc 93(2) này cũng nằm ngay sát mặt đường nhưng thuộc địa phận xã A Mú Sung, qua đoạn này khoảng gần 1 km là tới ngã 3 đi Lũng Pô.

Mốc 92(1)

Đây là ngã 3 nơi sông Nguyên Giang (Trung Quốc) gặp dòng Lũng Pô trên đất Việt Nam, hòa mình vào nhau và chảy vào đất Việt với tên gọi Sông Hồng. Mốc đặt phía Việt Nam là mốc 92(1), 2 mốc còn lại đặt trên bờ sông phía Trung Quốc.

Cột cờ Lũng Pô

Năm 2017, tại vị trí ngã 3 Lũng Pô này đã được xây dựng công trình cột cờ Lũng Pô như một điểm mốc để du khách có thể đến tham quan và chụp ảnh. Nếu muốn xuống sát phía dưới sông các bạn cứ men theo con đường mòn đi bộ ở bên cạnh cột cờ là sẽ xuống được.

A Lù

Người ở Bát Xát hay nói “Dốc A Lù – sương mù Ý Tý” để nói đến cái sự vất vả khi đi qua A Lù. Đây  là một trong những xã nằm trên đường biên giới giữa Việt Nam và Trung Quốc dọc theo suối Lũng Pô. Đường tới A Lù sẽ đưa các bạn lần lượt trải qua đủ những cung bậc cảm xúc, bởi sự thay đổi từ đường nhựa sang đường đất hay đang từ một con đường bỗng chốc chẳng thấy đường đâu.

Cũng như nhiều xã vùng cao Bát Xát, địa hình A Lù bị chia cắt mạnh bởi các dãy núi cao, thấp dần từ đông nam sang tây bắc, giao thông trong vùng vô cùng khó khăn, cách trở. Nhưng cũng chính điều này đã mang lại cho A Lù một vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ, khoáng đạt. Bà con người Mông, Dao, Hà Nhì, Phù Lá sống rải rác trên lưng núi, canh tác ruộng bậc thang khắp nơi. Vào mùa vụ, từ trên cao nhìn xuống A Lù trông như một bức tranh vẽ. Do nằm trên độ cao từ 700-1.000m so với mặt nước biển, lúa A Lù chỉ cấy một vụ, những yếu tố tự nhiên và con người đó đã làm nên một điểm đến A Lù óng ả và phiêu bồng, đặc biệt vào mùa lúa chín hàng năm.

Ngải Thầu

Đoạn đường từ A Lù sang Ngải Thầu có thể coi là một trong những đoạn đường đẹp nhất trong hành trình khám phá Y Tý vào mùa lúa chín. Đây cũng là một trong những điểm đẹp có thể săn mây Y Tý (trên Google Maps các bạn có thể tìm “điểm săn mây Ngải Thầu Thượng”).

Trung tâm xã Y Tý

Thôn Choản Thèn

Đây là một thôn của người dân Hà Nhì, cách trung tâm xã chừng hơn 1 km. Đến đây các bạn có thể đi quanh bản ghé thăm những ngôi nhà trình tường, tìm hiểu về phong tục tập quán của người dân địa phương. Cuối thôn có công viên Choản Thèn vô cùng giản dị và dễ thương với một ngôi nhà không vách với một vài chiếc đu quay ở giữa sân. Sát phía núi là 2 cây dẻ cao lớn mọc cạnh nhau, đây là một trong những điểm đến săn ảnh ưa thích của du khách khi đến với Y Tý.

Thôn Lao Chải

Lao Chải là thôn có số người dân tộc Hà Nhì đen sinh sống đông nhất Ý Tý với 76 hộ dân và cũng là điểm đến hấp dẫn nhất ở chốn quanh năm mây phủ này. Tự thân cái tên “Lao Chải” đã mang nghĩa Hán là “thôn gốc”, “thôn cũ”, bởi đây là thôn đầu tiên với 100% là người Hà Nhì đen.

Lao Chải cũng là thôn mang đặc trưng riêng với tính thống nhất về mặt kiến trúc bởi các ngôi nhà trong thôn đều giống nhau từ hình thức, kết cấu, kiến trúc, không gian sử dụng và cả cách bài trí ngôi nhà. Tất cả đều được làm theo kiểu trình tường, bằng đất với hai vòng trong và ngoài. Nhà thường đắp tường dày từ 40 – 45cm, trong lõi có xếp đá bằng nắm tay, cao khoảng 4,5 – 5m.

Chợ phiên Y Tý

Chợ Phiên Y Tý thường diễn ra vào thứ 7 hàng tuần, tại phiên chợ này có rất nhiều những mặt hàng rau, củ, quả do chính những đồng bào các dân tộc nơi đây làm ra, nơi đây không chỉ là nơi trao đổi hàng hóa, còn là dịp để các tràng trai, cô gái, đồng bào nơi đây diện những bộ trang phục đẹp nhất của mình. Khi đến chợ, mọi người thường mang theo những mặt hàng nông sản bày bán…. Ngoài những mặt hàng nông sản truyền thống, chợ phiên Y Tý còn có rất nhiều hàng tiêu dùng, như hàng may mặc, đồ gia dụng, cày, cuốc,…. Nhìn vào chợ, thấy đây không chỉ là bức tranh với những nét văn hoá đặc trưng, quyến rũ của vùng cao.

Thung lũng Thề Pả

Thung lũng Thề Pả phần thuộc xã Y Tý với hàng nghìn thửa ruộng bậc thang vần vũ, uốn lượn, trải dài hơn 5 km từ thôn Choản Thèn đến cầu Thiên Sinh. Đây là di tích Quốc gia đã được công nhận. Thề Pả theo tiếng địa phương nghĩa là ruộng chân núi hoặc ruộng đáy. Ruộng bậc thang ở đây chủ yếu do người Hà Nhì và người Mông ở xã Y Tý canh tác.

Thôn Phan Cán Sử

Là một trong 2 thôn cao nhất của vùng biên Y Tý, cách trung tâm xã khoảng 6km với đường vào phải vượt qua khá nhiều con dốc. So với nhiều thôn khác, Phan Cán Sử không phải là thôn xa nhất Y Tý, nhưng nằm trên sườn núi chênh vênh gần “nóc nhà” Y Tý nên độ dốc lớn. Theo tiếng Quan hỏa, Phan Cán Sử (còn gọi là Phan Cân Sủ) nghĩa là làng ở gần rừng cây xanh tươi. Đường lên thôn nhìn như sợi dây thừng nhỏ vắt từ sườn núi này qua đỉnh núi kia. Từ Phan Cán Sử bạn có thể nhìn bao quát cảnh đẹp của Y Tý.

Cầu Thiên Sinh

Cầu Thiên Sinh nằm ở cuối thôn Lao Chải, cách trung tâm xã Ý Tý gần chục km. Theo tiếng dân tộc Hà Nhì, cầu có tên là Thiên Sân Shù, dịch nghĩa là “trời sinh”. Sở dĩ gọi vậy là vì đây là cây cầu rất đặc biệt. Cầu chỉ ngắn chừng 1m, trước đây là một tảng đá tự nhiên bắc qua khe sâu hun hút dưới là dòng suối Lũng Pô gầm gào tung bọt trắng xóa. Từ hàng trăm, hàng ngàn năm trước, qua sự vận động kiến tạo địa chất, khối đá khổng lồ đã bị nứt ra tạo thành khe đá này.

Đây cũng là biên giới giữa hai nước Việt Nam – Trung Quốc. Theo thời gian, hòn đá bắc qua khe sâu cứ mòn lõm dần đi, người dân qua đây phải bắc những thanh gỗ làm cầu rồi xây cầu bê tông như bây giờ. Đứng trên cầu nhìn xuống, người thần kinh vững mấy cũng có cảm giác chóng mặt, bởi dưới vực đá sâu là dòng suối Lũng Pô ngày đêm gầm vang tiếng sóng nước xô vào ghềnh đá.

Đường xuống cầu Thiên Sinh khá nhỏ, ô tô gầm cao có thể đi được. Với những dòng xe sedan gầm thấp, các bạn nên gửi xe ở trung tâm xã và thuê xe máy đi xuống vì có nhiều đoạn đường bị sạt, xuống được nhưng khi quay lên rất khó. Đường xuống đây cũng khá hẹp, vừa đủ 2 xe tránh nhau thôi nên đã đi là phải xuống tận cuối mốc 87(2) mới có chỗ quay đầu thoải mái nhé.

Thôn Sim San

Sim San là một thôn cách trung tâm xã Y Tý 10 km, cả thôn có khoảng gần 100 hộ. Đời sống của người chủ yếu dựa vào trồng lúa và trồng ngô. Do địa hình nằm ở độ cao ở độ cao trên 2000m so với mực nước biển và nhiệt độ trung bình trong năm 15ºC đến 20ºC, chỉ sản xuất 1 vụ trong năm, nên đồng bào vùng này có rất nhiều thời gian nhàn rỗi. Từ điều kiện thổ nhưỡng đặc trưng, nên người Dao đỏ ở thôn Sim San đã trưng cất ra một loại rượu rất thơm ngon và lấy tên thôn để đặt cho sản phẩm, đó chính là Rượu Sim San.

Thôn Hồng Ngài

Thôn Hồng Ngài là thôn xa nhất của xã Y Tý (cách trung tâm xã khoảng gần 20 km), tận cùng biên giới tỉnh Lào Cai, nằm trên độ cao gần 2.000 m so với mặt nước biển. Mảnh đất Hồng Ngài, phía Bắc xuôi xuống đến suối Lũng Pô, tiếp giáp với nước bạn Trung Quốc phía Tây tiếp giáp với xã Nậm Xe, huyện Phong Thổ (Lai Châu). Cả thôn có hơn 50 hộ với toàn bộ là đồng bào dân tộc Mông.

Nhiều người hiểu nhầm bản Hồng Ngài này là bản Hồng Ngài trong “Vợ Chồng A Phủ” của nhà văn Tô Hoài nhưng thực ra không phải, Hồng Ngài trong “Vợ chồng A Phủ” là ở huyện Bắc Yên, tỉnh Sơn La. Tuy là thôn xa nhất của xã Y Tý nhưng người dân Hồng Ngài có cuộc sống cũng tương đối ổn bởi đây là thôn trồng khá nhiều thảo quả, một loại nông sản mang lại giá trị cao.

Lảo Thẩn

Nằm trên độ cao 2.860m so với mực nuớc biển, đỉnh Lảo Thẩn được xem như nóc nhà của Y Tý, thuộc bản Phìn Hồ. Đỉnh Lảo Thẩn với thế núi mạnh mẽ, hình dáng như kim tự tháp vươn mình lên trên tầng mây. Lảo Thẩn là cái tên phổ biến nhất mà dân địa phương ở đây thường gọi khi nhắc tới đỉnh núi nhọn hoắt vươn mình sừng sững giữa mây trời. Theo tiếng địa phương “Lảo” là hai. “Thẩn” là núi, tức là hai tầng núi. Với khung cảnh thần tiên khi mây trời và nắng gió cùng hòa quyện một cách ngoạn mục, nơi đây quanh năm mây mù bao phủ, mặt trời ít có ngày toả sáng đuợc 12 tiếng liên tục.

Lễ hội Khu Già Già

Đây là lễ hội của đồng bào Hà Nhì Y Tý được tổ chức trong 3 ngày, bắt đầu vào ngày Thìn đầu tiên của tháng 6 âm lịch hàng năm. Lễ hội thể hiện đặc trưng tín ngưỡng thờ thần nông nghiệp, thờ thần rừng, thần nước, thần đất của cộng đồng người Hà Nhì, cầu mong cho mùa màng bội thu, chăn nuôi phát triển, con người khỏe mạnh, cuộc sống ấm no. Lễ hội Khu Già Già được coi là lễ hội cầu mùa lâu đời nhất và lớn nhất của dân tộc Hà Nhì đen huyện Bát Xát

Lễ hội Khu Già Già mở đầu bằng nghi lễ quan trọng là mổ trâu hiến tế thần linh. Sau nghi thức này, thịt trâu sẽ được chia đều cho các gia đình trong làng mang về làm lễ cúng tổ tiên, cầu mong tổ tiên bảo vệ gia đình, bảo vệ con cháu trong suốt một năm. Tiếp đó, chủ các gia đình bày đặt lễ vật lên mâm, rồi đội rước mâm lễ từ nhà đến rừng, tổ chức lễ cúng chung của làng, bày tỏ lòng thành kính, biết ơn sâu sắc đến các đấng thần linh, luôn theo sát cuộc sống và che chở, phù hộ cho dân làng. Phụ nữ người Hà nhì cũng sẽ thể hiện sự khéo léo của mình bằng các gói bánh dầy thơm ngon.

Khu bảo tồn Bát Xát

Với diện tích 18.637 ha, nằm trên địa giới hành chính của 5 xã: Y Tý, Dền Sáng, Sàng Ma Sáo, Trung Lèng Hồ và Nậm Pung. Đây là điểm đầu dãy Hoàng Liên Sơn, với các đỉnh núi cao xuất phát từ xã Y Tý kéo dài đến đỉnh Fansipan. Nơi đây có cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, với nhiều đỉnh núi cao được xếp bậc nhất nhì ở Việt Nam, như đỉnh Pu Ta Leng cao 3.049 m, Ky Quan San cao 3.046 m, Nhìu Cồ San cao 2.965 m; tuyến khám phá thác đỏ – quần thể thiết sam cổ thụ trên đỉnh Cú Nhù San, di tích Đường đá cổ Pavie, thác Hồng Ngài và cột mốc biên giới số 85…

Dền Sáng

Cách xã Ý Tý khoảng 10 km, nếu để ngắm màu vàng ươm thì ruộng bậc thang ở đây là vàng nhất tỉnh Lào Cai, theo người dân địa phương ở đây cho biết, ruộng được cấy bằng giống lúa tại địa phương vì thế màu rất vàng. Ruộng bậc thang Dền Sáng dễ ngắm nhìn dễ chụp ảnh vì nằm ngay bên đường lên Ý Tý, nơi đây người dân rất mến khách và sẵn sàng làm mẫu cho du khách chụp ảnh.

Chợ Mường Hum

Chợ Mường Hum nằm ở trung tâm xã Mường Hum, Bát Xát, họp vào ngày chủ nhật hàng tuần. Đến ngày họp chợ phiên, dòng người từ bản làng vùng cao các xã Mường Vi, Dền Sáng, Y Tý… đổ về chợ như đi hội. Đồng bào nơi đây đi bộ, đi ngựa, mang vác hàng hóa đến chợ để trao đổi, mua bán. Nhiều người khoác trang phục lộng lẫy đầy màu sắc của dân tộc mình. Đến chợ Mường Hum, du khách sẽ được thưởng thức những đặc sản của người dân các dân tộc Mông, Dao, Giáy…, đặc biệt là những trang sức bằng bạc do người Dao địa phương chế tác mang đến chợ bày bán.

Thác Rồng

Thác Rồng nằm ở khu vực giữa thôn Trung Hồ và thôn Pờ Hồ Thấp, xã Trung Lèng Hồ, huyện Bát Xát. Tới chợ Mường Hum, các bạn hỏi đường tới Trung Lèng Hồ, sau đó đi tiếp tới thôn Trung Hồ hoặc Pờ Hồ Thấp là có thể đến thác Rồng. Nếu đi ô tô bạn cần dừng xe đi bộ một đoạn khoảng 2km. Nếu bạn đi xe máy thì phải đi bộ khoảng 1 km.

Món ngon và đặc sản Y Tý

Gà nướng

Lên vùng cao, món gà của người dân địa phương là một trong những đặc sản thú vị bởi chất lượng thịt gà bao giờ cũng ngon hơn dưới xuôi. Gà trên đây thường được người dân địa phương nuôi thả tự do chứ không nuôi công nghiệp nên thịt bao giờ cũng dai, giòn và thơm hơn nhiều. Các bạn có thể thưởng thức gà luộc để giữ nguyên vị hoặc nhờ quán đem nướng với mắc khén, cũng rất thơm và dễ ăn.

Lợn bản

Bát Xát từ lâu đã nổi tiếng với giống lợn đen bản địa cho thịt thơm ngon, được nuôi theo phương pháp truyền thống, không sử dụng chất tăng trọng nên thịt lợn chắc, thơm ngon. Trong các quán ăn, nhà hàng ở Y Tý các bạn đều có thể thưởng thức các món được chế biến từ loại lợn này, nếu đi đoàn đông muốn thịt cả con các bạn nên gọi điện đặt trước.

Rau rừng

Người dân vùng cao thường có rất nhiều món ăn lạ được chế biến từ rau rừng, Y Tý cũng là một trong những địa điểm như vậy. Đến Y Tý các bạn có thể thưởng thức nhiều loại rau rừng lạ như pạ phì, giảo cổ lam, đương quy…

Cá hồi

Tương tự Sa Pa, thiên nhiên cũng ưu đãi cho Bát Xát điều kiện khí hậu, nguồn nước lý tưởng để nuôi cá nước lạnh như cá hồi, cá tầm. Chính bởi vậy, du khách khi tới Y Tý ngày nay có thể dễ dàng thưởng thức các món được chế biến từ các loài cá này với giá cả hợp lý, chất lượng khá ổn do được cung cấp trực tiếp từ những trại nuôi gần đấy.

Xôi tím

Đây là món ăn đặc trưng của người dân Hà Nhì Đen tại vùng đất Bát Xát, được nấu từ loại gạo nếp nương địa phương cùng màu tím đặc trưng của lá cẩm. Món xôi tím các bạn có thể tìm thấy trong các ngày chợ phiên ở trung tâm xã.

Đặc sản Y Tý

Mâm xôi

Quả mâm xôi ở Y Tý tuy nhỏ như ngón tay nhưng hàng trăm quả chín mọng tạo nên một màu đỏ tươi vô cùng bắt mắt. Mâm xôi ngon sạch, giàu dinh dưỡng, được du khách đến Y Tý mua về làm quà cho trẻ nhỏ hoặc dùng làm sinh tố, dầm sữa chua, ngâm đường, ngâm rượu.

Nấm hương Y Tý

Khi những cơn mưa đầu tiên xuất hiện xóa đi những ngày lạnh giá, để đón một mùa hè mới bắt đầu, đây cũng là thời điểm mà nấm rừng bắt đầu vào mùa. Ở Y Tý, vào tháng 4-5 hay có nhất vẫn là nấm hương, thi thoảng cũng có nấm sò, nấm thông, hoặc một số loại nấm khác. Theo kinh nghiệm của bà con nơi đây, sau mỗi đợt mưa nấm lại mọc nhiều, đó cũng là lúc bà con rủ nhau lên rừng tìm nấm. Nếu đúng thời điểm này bạn đang đi săn mây Y Tý, hãy để ý những quầy hàng ven đường của bà con nhé, rất dễ mua được một vài dây nấm hương rừng rất ngon đấy.

Bia Hà Nhì

Sẽ là điều luyến tiếc lớn nếu đến Y Tý mà chưa được thưởng thức bia Hà Nhì – loại đồ uống truyền thống của dân tộc này. Đây không phải là loại bia hơi chúng ta thường thấy mà là loại đồ uống đặc biệt do người Hà Nhì chế biến thủ công từ gạo dành để đãi khách vào các dịp lễ, Tết. Bia Hà Nhì có vị ngọt dịu, thơm nồng dễ uống. Các công đoạn ủ bia khá cầu kỳ. Bia ngon hay không phụ thuộc vào nguyên liệu. Vì thế, người Hà Nhì, khi thu hoạch, bao giờ cũng chọn những bông lúa nếp nương mẩy nhất để riêng. Họ phơi khô rồi sát vỏ để có những hạt gạo đều và thơm.

Rượu thóc Sim San

Thóc nấu rượu Sim San phải là loại được trồng tại địa phương, men ủ rượu cũng phải là men do đồng bào làm từ nhiều loại thảo dược đặc biệt lấy từ trong rừng. Người Dao thường dùng chảo gang để luộc thóc, luộc cho đến khi thấy hạt thóc chín mềm là vừa. Sau đó, tãi thóc cho thật nguội, thật khô rồi mới đem ủ men.

Cách nấu rượu đặc biệt này khiến cho hương vị của rượu Sim San được cô đọng nhiều hơn. Cứ 10 kg thóc, người Dao lại cất thành 4 lít rượu.

Gạo Séng Cù

Trên cung đường đi qua các xã của Bát Xát, các bạn có thể mua gạo Séng Cù về làm quà. Đây là loại gạo được trông ở xã Mường Vi, hạt gạo to, màu trắng ngà, không bóng bẩy, hạt gạo mẩy đều. Gạo Séng Cù có hương vị rất đậm đà và đầy khác biệt cho chất cơm thơm, dẻo, ngọt, mềm.

Miến đao Bản Xèo

Miến đao Bản Xèo với thành phần tinh bột từ củ đao tự nhiên và nguồn nước tự nhiên sạch, được sản xuất và chế biến thủ công theo phương thức truyền thống của làng nghề truyền thống Thành Sơn, ở xã Bản Xèo, Bát Xát.

Củ Hà Sin Cô

Được người dân gọi là Hà Sin Cô hay Hoàng Sin Cô, loại củ này có hình dáng bên ngoài rất giống củ khoai lang, nhưng bên trong lại có màu vàng nhạt, nhiều nước, vị giòn, ngọt nhẹ, thanh mát. Củ sau khi gọt vỏ có thể ăn sống.

Lịch trình đi phượt Y Tý

Tổng hợp một số lịch trình đi phượt Y Tý, có thể kết hợp thêm một số địa danh du lịch nổi tiếng khác gần đấy để kết hợp thành 1 lịch trình dài ngày. Các bạn tham khảo và điều chỉnh thêm cho phù hợp với kế hoạch của mình.

Y Tý 2 ngày 3 đêm

Ngày 1 : Tối thứ 6 bắt xe khách giường nằm lên Lào Cai

Ngày 2 : Lào Cai – Bát Xát (11km) – Trịnh Tường (26km) – Lũng Pô (19km) – A Mú Sung (7km) – A Lù (7km) – Ngải Thầu (5km) – Y Tý (7km)

Ngày thứ 2 này sẽ mất khoảng gần 1 ngày cho quãng đường 80km, các địa điểm có thể dừng chân bao gồm mốc 92 – nơi sông Hồng bắt đầu chảy vào Việt Nam, đoạn đường từ A Lù đi Y Tý vào mùa lúa sẽ đẹp mê hồn, cầu Thiên Sinh (mốc 87) nối với Trung Quốc, chiều nếu còn sớm có thể đi theo vào một số thôn như Sín Chải, Lao Chải hoặc xa hơn là Hồng Ngài.

Ngày 3 :  Có 2 lựa chọn là về Sa Pa hoặc đi đường Bản Xèo về Bát Xát rồi về lại Tp Lào Cai

Phương án 1 : Y Tý – Dền Sáng (29km) (hoặc Dền Thàng, đường nào cũng về Mường Hum) – Mường Hum (10km) – Sa Pa (42km)

Nếu về Sa Pa, các bạn có thể ở lại thêm một ngày để du lịch Sa Pa hoặc chơi ở Sa Pa khoảng vài tiếng rồi lên xe về Hà Nội. Nhớ ghé quán cafe đẹp nhất ở Sa Pa nhé.

Phương án 2 :  Y Tý – Dền Sáng (29km) (hoặc Dền Thàng, đường nào cũng về Mường Hum) – Mường Hum (10km) – Bản Vược – Bát Xát – Lào Cai

Ngày thứ 3 này sẽ đi dọc theo rừng nguyên sinh ở Y Tý, chính là con đường từ Y Tý về Mường Hum, nếu đi vào ngày chủ nhật sẽ đúng phiên chợ Mường Hum

Hà Nội  – Y Tý – Mù Cang Chải

Ngày 1 : Tối thứ 6 bắt xe khách giường nằm lên Lào Cai. Đặt vé trước và khởi hành từ Mỹ Đình, bạn cũng có thể chọn đi tàu hỏa nhưng thời gian sẽ đi lâu hơn ô tô (8 tiếng đi tàu hỏa và khoảng 4-5 tiếng đi ô tô)

Ngày 2 : Lào Cai – Bát Xát (11km) – Trịnh Tường (26km) – Lũng Pô (19km) – A Mú Sung (7km) – A Lù (7km) – Ngải Thầu (5km) – Y Tý (7km)

Ngày thứ 2 này sẽ mất khoảng gần 1 ngày cho quãng đường 80km, các địa điểm có thể dừng chân bao gồm mốc 92 – nơi sông Hồng bắt đầu chảy vào Việt Nam, đoạn đường từ A Lù đi Y Tý vào mùa lúa sẽ đẹp mê hồn, cầu Thiên Sinh (mốc 87) nối với Trung Quốc, chiều nếu còn sớm có thể đi theo vào một số thôn như Sín Chải, Lao Chải hoặc xa hơn là Hồng Ngài (cách xã Y Tý 9km)

Ngày 3 :  Y Tý – Dền Sáng (29km) (hoặc Dền Thàng, đường nào cũng về Mường Hum) – Mường Hum (10km) – Ô Quy Hồ (35km) – Than Uyên (90km) – Mù Cang Chải (50km)

Ngày này nếu vào chủ nhật các bạn có thể tham dự chợ phiên Mường Hum, đi qua một trong tứ đại đỉnh đèo của Tây Bắc là Ô Quý Hồ và dừng nghỉ tại thắng cảnh ruộng bậc thang Mù Cang Chải.

Ngày 4 : Mù Cang Chải – Đèo Khau Phạ – Tú Lệ – Nghĩa Lộ – Thanh Sơn – Sơn Tây – Hà Nội

Ngày kết thúc của hành trình bạn sẽ lại chinh phục tiếp con đèo thứ 2 trong tứ đại đỉnh đèo Tây Bắc là đèo Khau Phạ, ngắm ruộng bậc thang trên cánh đồng Tú Lệ rồi trở về Hà Nội.

Hà Nội – Bắc Hà – Sa Pa – Y Tý 

Lịch trình này phù hợp vào khoảng tháng 9 là mùa lúa chín ở Y Tý, Sa Pa. Với lịch trình này các bạn cần mang theo xe máy từ Hà Nội, chạy bằng xe máy 1 chiều và gửi xe máy trên tàu về 1 chiều.

Ngày 1: Hà Nội – Bắc Hà

Bắc Hà cách Hà Nội khoảng 300km, khởi hành từ Hà Nội theo QL 70 đến Bắc Ngầm thì để ý rẽ vào đường 153 đi Bắc Hà. Nên khởi hành từ Hà Nội khoảng sáng sớm để đến Bắc Hà không bị muộn quá. Ngày đầu nên đi vào thứ 7 để dạo chơi được chợ phiên Bắc Hà vào sáng chủ nhật.

Ngày 2: Bắc Hà – Sa Pa

Sáng dậy đi chợ phiên Bắc Hà, đi tham quan dinh Hoàng A Tưởng, đến một số khu vực có hoa mận, hoa đào, tam giác mạch… cái này tùy mùa.

Khoảng trưa khởi hành từ Bắc Hà đi tiếp về Lào Cai rồi lên Sa Pa. Tùy thuộc vào hành trình, các bạn có thể ở Sa Pa 1 hoặc 2 ngày. Tối ngủ Sa Pa

Ngày 3: Sa Pa – Mường Hum – Y Tý

Sáng dậy uống cafe ở Sa Pa rồi khởi hành từ Sa Pa đi theo hướng Ô Quy Hồ vào Mường Hum rồi từ đây vào Y Tý. Nếu ngày 3 này vào chủ nhật, các bạn có cơ hội dự chợ phiên Mường Hum.

Tối ngủ Y Tý.

Ngày 4: Y Tý – A Lù – Bát Xát – Lào Cai

Ngày cuối cùng này chạy theo một trong những đoạn đường có ruộng bậc thang đẹp nhất ở Y Tý, đi ngược về Bát Xát, trên đường sẽ đi qua Lũng Pô và mốc 92, nơi sông Hồng đổ vào Việt Nam.

Về Lào Cai mua vé tàu và gửi xe máy về Hà Nội

Một vài lưu ý khi đi Y Tý

• Thường xuyên theo dõi dự báo thời tiết trước chuyến đi. Vào mùa mưa đường đi trên vùng cao Tây Bắc nói chung và Y Tý nói riêng rất hay bị sạt lở, các bạn cần biết trước để chọn hướng đi cho an toàn.
• Nếu đi xe máy, các bạn nên mang theo (hoặc mua ở Lào Cai) 1 đôi dép tổ ong, trên đường đi nếu có gặp những đoạn qua đập tràn hay đường sạt lở thì cũng không lo ướt giầy.
• Trước kia, do là một xã biên giới nên khi vào Y Tý các bạn cần phải ghé qua các trạm/đồn biên phòng để khai báo. Hiện nay, do đã là một địa điểm du lịch tương đối phổ biến nên việc này cũng không cần thiết nếu các bạn chỉ đến những điểm chính. Tuy nhiên, nếu vào sâu trong các bản làng gần biên giới, đi bộ ra các khu vực cột mốc các bạn nên chủ động xin phép trước để được hướng dẫn về đường xá hay lưu ý các vấn đề khác.
• Khi thuê xe máy ở Sa Pa hay Lào Cai bên dịch vụ thường yêu cầu bạn để lại CCCD, các bạn nên chuẩn bị ở nhà 1 bản photo đặt lại ở đó còn CCCD nên giữ trong người, đây là giấy tờ cần thiết khi đi lại trong khu vực biên giới.

Tìm trên Google :

• kinh nghiệm du lịch Y Tý 2024
• du lịch Y Tý tháng 4
• tháng 4 Y Tý có gì đẹp
• review Y Tý
• hướng dẫn đi Y Tý tự túc
• ăn gì ở Y Tý
• phượt Y Tý bằng xe máy
• Y Tý ở đâu
• đường đi tới Y Tý
• chơi gì ở Y Tý
• đi Y Tý mùa nào đẹp
• địa điểm chụp ảnh đẹp Y Tý
• homestay giá rẻ Y Tý