Cùng Phượt – Hẻm vực Sông Nho Quế (hẻm Tu Sản) hình thành cách ngày nay khoảng 32 triệu năm đến 15 triệu năm, theo cơ chế trượt bằng trái đã tạo nên hẻm vực sông Nho Quế hiện nay.
Sông Nho Quế bắt nguồn từ vùng núi Nghiễm Sơn thuộc tỉnh Vân Nam (Trung Quốc), chảy vào Việt Nam và trở thành dòng sông biên giới qua hai xã Lũng Cú, Má Lé thuộc huyện Ðồng Văn, Hà Giang. Ðoạn sông chảy trên đất Việt chỉ gần 50 km nhưng băng qua những khu vực địa hình đặc biệt, tạo nên nhiều cảnh quan hùng vĩ.
Các hoạt động kiến tạo địa chất đã chia cắt cao nguyên đá Đồng Văn thành các khối tảng và sự chuyển động phân dị mạnh mẽ đã tạo ra chênh lệch địa hình lên đến cả ngàn mét, hình thành nên các hẻm vực, đặc biệt ở các khu vực đá vôi.
Trong số những hẻm vực karst ở Đồng Văn, hẻm Tu Sản trên sông Nho Quế là đẹp và hùng vĩ nhất. Ở vị trí đèo Mã Pì Lèng bên hẻm Tu Sản có thể quan sát thấy những nếp uốn kỳ diệu của đá vôi tuổi Devon.
Hẻm vực sâu 700 – 800 m có chiều dài 1,7 km vách dốc 70-900, là danh thắng kỹ vĩ nhất trên công viên địa chất toàn cầu Cao nguyên đá Đồng Văn, nơi đây được coi là hẻm vực sâu nhất Việt Nam và có thể là sâu nhất Đông Nam Á.
Để đến được vực hẻm Tu Sản du khách cần di chuyển bằng thuyền du lịch ngược dòng sông Nho Quế khoảng 20-30 phút.
Bến thuyền khám phá sông Nho Quế hiện nằm ở dưới cầu Tràng Hương, do công ty thủy điện Nho Quế vận hành và khai thác. Các bạn có thể di chuyển bằng xe cá nhân xuống đến bến thuyền rồi từ đây sẽ có xe trung chuyển đưa ra bến tàu.
Nước sông Nho Quế tại đây có màu xanh rất đặc trưng, nước trong xanh, phản chiếu bóng các dãy núi tạo nên một khung cảnh trong xanh, hoang sơ lạ thường.
Được đưa vào khai thác muộn hơn so với những điểm du lịch khác trên Cao nguyên đá Đồng Văn, nhưng hành trình đi thuyền khám phá sông Nho Quế và hẻm Tu Sản lại có sức hút mạnh mẽ nhất. Bất kỳ du khách nào đến với Hà Giang đều muốn một lần được khám phá điểm đến mới này.