Đèo Ngang, ranh giới giữa Hà Tĩnh và Quảng Bình

Cùng Phượt – Đèo Ngang nằm trên quốc lộ 1A ở ranh giới thị xã Kỳ Anh, Hà Tĩnh và huyện Quảng Trạch, Quảng Bình, nằm trên dãy núi Hoành Sơn. Đây là địa danh được nhiều người biết đến qua bài thơ nổi tiếng của Bà Huyện Thanh Quan.

Từ Bắc vào, đèo Ngang bắt đầu từ địa phận thị xã Kỳ Anh của Hà Tĩnh (Ảnh – cungphuot.info)

Và chạy xuyên qua ranh giới giữa 2 tỉnh Hà Tĩnh – Quảng Bình (Ảnh – cungphuot.info)

Đèo Ngang là con đèo lịch sử đã đi vào ca dao, huyền thoại. Lê Thánh Tông, Nguyễn Thiếp, Vũ Tông Phan, Ngô Thì Nhậm, Nguyễn Du, vua Thiệu Trị, Nguyễn Hàm Ninh, Bà huyện Thanh Quan, Nguyễn Phước Miên Thẩm, Nguyễn Văn Siêu, Cao Bá Quát… đã lưu dấu tại đèo Ngang và những tuyệt phẩm thơ cổ. Đặc biệt, bài thơ “Qua Đèo Ngang” của Bà huyện Thanh Quan rất nổi tiếng, được xem như vẽ lên bức tranh thủy mặc.

Năm 2004, hầm đường bộ đèo Ngang (dài gần 500 m) được đưa vào sử dụng, nhiều tài xế lựa chọn vì tiện lợi, rút ngắn thời gian và khoảng cách.

Con đèo nổi tiếng trong bài thơ Qua Đèo Ngang của Bà Huyện Thanh Quan (Ảnh – cungphuot.info)

Tuy nhiên, không ít người cầm lái xe cá nhân vẫn thích đi đường đèo để thưởng ngoạn cảnh đẹp.

Do đường lên Hoành Sơn Quan khá nhỏ, ít người để ý nên phía Hà Tĩnh đã làm một biển báo để hướng dẫn du khách (Ảnh – cungphuot.info)

Trên đỉnh đèo Ngang hiện còn “Cổng trời” di tích của cửa ải Hoành Sơn Quan bằng gạch đá được xây vào năm 1833, thời vua Minh Mạng để kiểm soát việc qua đèo.

Kiến trúc Hoành Sơn Quan nhìn từ phía tỉnh Quảng Bình (Ảnh – cungphuot.info)

Kiến trúc “Cổng trời” Hoành Sơn Quan có cửa cao 4 m, hai bên thành dài 30 m, nằm phía bên mái núi của tỉnh Hà Tĩnh, xây gạch trát vữa còn khá nguyên vẹn.

Những bậc thang lên xuống được tạo bởi những người thợ xẻ núi (Ảnh – cungphuot.info)

Lối đi được mở về hai phía, có 1.000 bậc thang lên xuống do thợ xẻ núi tạo thành.

Con đường bê tông có thể chạy xe lên tận di tích Hoành Sơn Quan, nếu muốn chạy xe máy lên tận nơi từ biển chỉ dẫn các bạn đi quá lên trên khoảng vài trăm mét sẽ thấy đường đi lên (Ảnh – cungphuot.info)

Đường lên Hoành Sơn Quan phía bên Hà Tĩnh (Ảnh – cungphuot.info)

Hoành Sơn Quan được Quảng Bình lẫn Hà Tĩnh xếp hạng di tích lịch sử văn hóa thuộc ranh giới của địa phương từ hàng chục năm trước. Cả hai tỉnh đều lập hồ sơ trình Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch công nhận là di tích quốc gia nhưng đều không được chấp nhận.

Hoành Sơn Quan ngày càng xuống cấp mà không được bên nào duy tu sửa chữa (Ảnh – cungphuot.info)

Do còn nhập nhằng trong việc xác định chủ sở hữu, nên Hoành Sơn Quan ngày một xuống cấp mà không có một đơn vị nào đứng ra tu sửa.

Một góc thị xã Kỳ Anh nhìn từ Hoành Sơn Quan (Ảnh – cungphuot.info)

Từ Hoành Sơn Quan nhìn ra là vùng đất Kỳ Nam (thị xã Kỳ Anh, Hà Tĩnh), nơi có đồng ruộng, núi đồi, biển cả và quốc lộ 1 chạy qua.